Chi phí xây sân World Cup 2014 đội giá lên 900 triệu USD

Sân vận động chính Mane Garrincha ở thủ đô Brasilia. Ảnh: AP Theo AP, sân vận động Mane Garrincha với 288 cột bê tông khổng lồ kết nối với một mái vòm công nghệ cao có khả năng tự làm sạch, trở nên dự án tốn kém nhất trong tổng phí tổn World Cup 2014 là 11,5 tỉ USD. Phe đối lập ở Brazil chỉ trích đó là hậu quả của sự lơi lỏng kiểm soát chi tiêu và quản lý yếu kém. Tiền "lót tay" các chính khách? Theo các dữ liệu mà hãng tin AP có được, số tiền quyên cho chiến dịch bầu cử mới đây ở Brazil của các công ty tham gia các dự án xây dựng sân đấu World Cup đã tăng vọt. Trong đó, các nhà xây dựng chính của sân vận động Mane Garrincha đã tăng số tiền quyên góp lên gấp 500 lần. Mối kết liên tài chính giữa các công ty xây dựng và các chính khách đã làm tăng thêm sự ngờ vực của người dân Brazil, rằng chính tồi tệ tham nhũng đã làm đội giá số tiền xây dựng các công trình World Cup. “Các đóng góp đó đang làm cho tình hình tham nhũng ở đất nước này ngày càng tồi tệ hơn và làm cho nó trở nên khó đối phó hơn. Các chính khách đang làm việc cho những người tài trợ”, Renato Rainha, một trọng tài tại Tòa án Kiểm toán Brasilia nói. Một người biểu tình ở Brazil phản đối tình trạng tham nhũng trong World Cup 2014. Ảnh: AP Trong một bẩm dài 140 trang về sân vận động Mane Garrincha, các kiểm toán viên đã phát hiện có tới 275 triệu USD bị đội giá, khi mới chỉ kiểm tra ba phần tư của dự án, đồng thời nhận định rằng số tiền xây dựng sân này có thể chỉ mất khoảng 1/3 trong tổng số tiền đã chi, và số tiền 500 triệu USD bị ngờ đã được kê khai khống. Tuy vậy, các công tố viên Brazil cho biết hiện vẫn chưa có cá nhân hay công ty nào phải đối mặt với buộc tội tham nhũng, do có thể phải mất nhiều năm để quá trình kiểm toán hoàn tất và được các tòa án dân sự đánh giá - một thủ tục cần thiết trước khi bất kỳ buộc tội hình sự nào được đưa ra. Hiện có cả chục cuộc điều tra riêng biệt nhằm vào các ăn tiêu trong World Cup 2014. “Có tham nhũng trong World Cup không? Tất nhiên là có, không hề nghi ngờ gì nữa. Tham nhũng có ở mọi nơi mà tiền tồn tại và tại Brazil hôm nay, đó là World Cup”, Gil Castelo Branco, người sáng lập nhóm giám sát Contas Abertas, nói. Uổng dự án xây dựng và tân trang lại 12 sân vận động World Cup đã bị đội giá lên gấp 4 lần so với ước tính ban đầu, khiến kỳ World Cup 2014 ở Brazil trở thành đắt đỏ hơn bao giờ hết. Hàng loạt vụ kê khai khống chi phí Cơ quan kiểm toán đã phát hiện ra nhiều trường hợp đội giá và kê khai khống uổng một cách lộ liễu. Trong thưa kiểm toán, uổng vận chuyển khán đài trước khi chế tạo được cho là có giá 4.700 USD, nhưng tập đoàn xây dựng Andrade Gutierrez và công ty kỹ thuật Engenharia đã yêu cầu chính phủ Brazil phải thanh toán hóa đơn lên tới 1,5 triệu USD! phí tổn cho thép xây dựng cũng đã bị đội lên 28 triệu USD do lãng phí và quy hoạch kém. Các kiểm toán viên đã đặt nghi vấn tại sao tập đoàn Andrade Gutierrez với phương pháp cắt thép như nhau lại phải bỏ đi tới 12% số thép, trong khi cũng với một sân vận động khác mà chính tập đoàn này đã xây dựng, họ chỉ phải bỏ đi 5% số thép. Sân vận động ở thị thành Sao Paulo. Ảnh: Reuters Không những thế, một khoản tiền trị giá 16 triệu USD cũng bị mất khi chính quyền thành phố Brasilia không thể đưa ra hình phạt đối với Andrade Gutierrez vì đã trễ tiến độ 5 tháng với công trình sân Mane Garrincha. Các kiểm toán viên cũng cho biết họ đã phát hiện ra một khoản tiền vật liệu 2,3 triệu USD đã được lặp lại nhiều lần trên hóa đơn. Hiện tập đoàn Andrade Gutierrez chưa đưa ra bất cứ bình luận gì về các cáo buộc trên. Trong khi đó người đứng đầu Ủy ban World Cup chịu trách nhiệm giám sát Claudio Monteiro cho biết những cáo buộc của cơ quan kiểm toán là sai hoàn toàn và tất cả các tiêu pha với sân vận động Mane Garrincha sẽ được giải thích rõ ràng. Giành giao kèo lớn và số tiền “lại quả” tăng lên! Nhiều nhà quan sát đã nhận thấy sự bất thường trong số tiền quyên bầu cử của các công ty xây dựng. Tập đoàn Andrade Gutierrez vốn chiếm tới 1/4 tổng giá trị các dự án World Cup, đã đóng góp 73,2 ngàn USD trong cuộc bầu cử thị thành năm 2008. Đến 4 năm sau đó, tập đoàn này đã quyên tới 37,1 triệu USD, tức gấp 500 lần so với trước đó. Các công nhân đang lắp ráp các hàng ghế cho sân vận động Sao Paulo. Ảnh: Reuters Còn với công ty xây dựng hàng đầu Brazil Odebrecht, khoản quyên góp giữa 2 cuộc bầu cử cũng đã tăng lên 127 lần, từ mức 90,1 ngàn USD năm 2008 lên tới 11,6 triệu USD năm 2012. Công ty này đã giành được hiệp đồng xây dựng 4 sân vận động cùng một hợp đồng điều hành sân vận động Maracana ở Rio de Janeiro trong khoảng thời gian 35 năm. Trong các thưa của mình, cả Andrade Gutierrez và Odebrecht đều nhấn mạnh rằng các đóng góp của họ là hợp pháp, nhưng lại chẳng thể dưa ra câu trả lời về lý do tại sao khoản quyên của họ lại tăng vọt trong cuộc bầu cử gần đây như vậy. Trong cuộc bầu cử Tổng thống vừa qua, hơn 98% trong quỹ của chiến dịch vận động của Tổng thống Dilma Rousseff và đối thủ Jose Serra đến từ các doanh nghiệp lớn, theo chi nhánh Tổ chức Minh bạch quốc tế ở Brazil. Hoài Anh (Theo AP)