Tuyển công chức: Muốn thi thật, thủ trưởng phải có tài

Bà Bùi Thị An, Đoàn Đại biểu Quốc hội Hà Nội nói về thi tuyển công chức bây giờ: Có nhiều thủ trưởng nghiêm chỉnh lắm! - Bà đánh giá thế nào về công tác thi tuyển công chức ở ta giờ? Trong công tác tổ chức cán bộ, công tác con người là quan trọng nhất. Các nghị quyết đã chỉ ra đó là nguyên nhân của mọi duyên do. Công tác này gồm các khâu đào tạo, bồi dưỡng, bổ dụng, tuyển dụng. Khi làm tốt tất tật các khâu đó, chúng ta sẽ có được đội ngũ cán bộ đáp ứng được đề nghị cuộc sống. Tuy nhiên, trên thực tế thì công tác tuyển dụng bây giờ vẫn còn mô tả nhiều vấn đề mà dư luận và báo chí cũng đã chỉ ra. Đó là việc tổ chức thi tuyển chưa thật sự công khai, sáng tỏ, chưa chọn đúng người có tài đức; vẫn còn có sự nể nả trong tuyển dụng. Thậm chí ở đâu đó có chuyện tuyển dụng con cán bộ chứ không phải tuyển người vào làm cán bộ. - "Tuyển dụng con cán bộ chứ không phải tuyển người vào làm cán bộ", chừng như bà định nói trường hợp ở Cục Quản lý cạnh tranh, Bộ công thương nghiệp mà báo chí phản chiếu mới đây, khi mà đại phần nhiều người trúng tuyển đều có người nhà cận làm trong chính cơ quan đó hoặc giữ một chức phận nhất định trong bộ máy nhà nước? - Trường hợp này tôi có biết qua báo chí, tôi không nắm rõ nên không thể đưa ra bình luận. Nhưng dư luận về việc tuyển dụng như thế là có đấy, dù có thể nó chỉ chiếm một phần rất nhỏ. - Nhưng nếu không có lửa thì làm gì có khói? Có người còn bảo, chuyện ở Cục Quản lý cạnh tranh bị phát hiện chỉ là phần nổi của tảng băng chìm trong việc thi tuyển công chức thôi đấy, thưa bà? - Để xem nhận định ấy có chính xác không thì tôi cần phải có số liệu, phải đi thẩm định. Nhưng đúng là dư luận thì có. Tuy nhiên, tôi biết có những đồng chí thủ trưởng trang nghiêm lắm. Bản thân họ không lên đường từ lợi lộc gì để can thiệp vào chuyện thi cử đâu mà làm rất công khai, minh bạch, nghiêm minh. - Có nghĩa hiện giờ, nhiều Biển Đồng Chữ Nổi thủ trưởng chọn lựa người vì những lợi lộc mà họ nhận được? - Cái đó chắc chắn có. Nhưng tôi tin là vẫn còn rất nhiều thủ trưởng gương mẫu, vừa có tâm vừa có tầm. Thi hình thức buộc dân phải lo xa Bà Bùi Thị An, Đoàn Đại biểu Quốc hội Hà Nội. - Tôi có người em vừa tốt nghiệp Đại học và sắp tới dự thi tuyển công chức ở tỉnh. Nhiều bạn bè của tôi biết tin này đã hỏi tôi "có người thân làm trong đó (cơ quan mà em tôi sẽ thi tuyển) không mà đòi thi?". Bà sẽ san sẻ với tôi điều gì? - Thực ra, tâm lý này không phải là hiếm. Thậm chí hiện thời, nhiều gia đình khi định hướng cho con cái chuyện học hành đã lo đến đầu ra rồi, xem rằng họ có người thân quen nào làm ở đâu, lĩnh vực nào để hướng con cái học ngành đó. Dù nó không đúng quy luật phát triển nhưng cũng diễn đạt một phần thực trạng từng lớp bây Biển mica giờ, khi việc thi tuyển công chức ở đâu đó vẫn chỉ mang tính hình thức nên buộc người ta phải biết lo xa. - Bà có cho rằng, việc thi tuyển công chức ở đâu đó vẫn là hình thức, gây bất bình đẳng, phân biệt đối xử khi có những người "thân cô thế cô", họ chẳng có người thân quen làm trong bộ máy nhà nước, cũng chẳng có tiền để lo chạy việc thì nhịp đỗ công chức của họ sẽ không cao, dù cho họ có năng lực, trình độ? - Hiến pháp ghi mọi người có quyền đồng đẳng, tức thị dù có là con nông dân hay con cán bộ cấp cao thì cũng thế. Thực tiễn, rất nhiều em đỗ thủ khoa các trường đại học, cao đẳng là con em nông dân và nhận được những chế độ đãi ngộ như học bổng, được đi du học... Tôi cho rằng, nếu thi tuyển công chức cũng làm như thế thì tốt quá. Chúng ta cần phải tạo điều kiện để những người yếu thế trong tầng lớp (không có người quen làm trong bộ máy nhà nước) mà có năng lực sẽ được ưu tiên vào làm trong cơ quan quốc gia. - Chừng như, bà đang nói đến một điều... Lý tưởng? - Không hẳn vậy đâu. Nếu việc đánh giá hiệu quả của từng đơn vị được làm tốt thì ông thủ trưởng (người đứng đầu cơ quan, đơn vị) sẽ buộc phải tuyển người tài, khi đó không có chuyện chọn người ấm ớ đâu. Bây giờ, chúng ta đã quy định chức năng, nhiệm vụ của từng cơ quan, có bẩm đánh giá, tổng kết, vậy nhưng vì chưa làm tốt công tác thẩm tra, giám sát nên những quy định đó vẫn chưa thực sự được thực thi và mang lại hiệu quả như đợi mong. "Có dám thi công chức không?" - Mới đây, khoảng 4.000 thí sinh thi vào công chức ở Hà Nội trong khi chỉ tiêu gần 500 người; rồi thì cảnh hàng nghìn người xếp hàng thi vào Chi cục Thuế Hà Nội gây tắc đường. Bà nghĩ sao về "hiện tượng" này? - Trước hết, tôi cho đó là điều nên mừng tham khảo ở đây vì trong số hàng nghìn thí sinh ấy, chúng ta sẽ có nhiều thời cơ để chọn ra những thí sinh ưu tú. Nhưng vấn đề là tại sao người ta đổ xô đi thi công chức như thế? Một phần vì hiện giờ vấn đề việc làm rất khó khăn do tình hình kinh tế vẫn chưa khởi sắc nhiều, nhưng một phần khác là vì nếu đỗ vào công chức rồi, người ta cứ khoan thai yên vị, chẳng lo bị đào thải, cứ đến hẹn thì được tăng lương, thăng chức. - Thế phải làm gì để thay đổi tư duy ấy, thưa bà? Muốn vậy, phải quy định rõ bổn phận đối với từng cá nhân chủ nghĩa, bộ phận trong các cơ quan nhà nước, để khi họ trúng tuyển thì họ phải biết lo âu, vắt thực hiện công việc, nếu không sẽ bị sa thải. Tức là phải làm người ta thay đổi tâm lý, tư tưởng rằng "có dám thi công chức không?". Vì thi vào sẽ có rất nhiều điều kiện ràng buộc. Nhưng tôi cho rằng, muốn công tác thi tuyển công chức hiệu quả, tránh hình thức thì phải chọn được những thủ trưởng có thực tài, biết vì quần chúng phục vụ. Đó mới là nguyên nhân quan trọng nhất. - Làm sao để tuyển chọn được những thủ trưởng như thế, thưa bà? - Muốn vậy chỉ còn cách phải dân chủ, công khai, minh bạch chuyện tuyển dụng, đề bạt, bổ nhậm thôi. Khi đã có thủ trưởng thực tài, có tâm thì phải làm tốt việc rà soát, giám sát, đánh giá cán bộ công chức; phải để cộng đồng cùng giám sát. Kết quả soát, giám sát cần phải được công khai trên các dụng cụ thông báo đại chúng. "Trước đây, khi tôi làm ở Viện Kỹ thuật nhiệt đới thì cũng có chính sách ưu tiên cho con em cán bộ nhưng phải tuân thủ theo các quy định trong thi tuyển, khi mà điểm xấp xỉ nhau chứ không có chuyện vì là con em trong ngành nên bất chấp quy định để tuyển đâu. Chúng tôi là viện nghiên cứu nên phải chọn người có đủ năng lực để đáp ứng công việc". - Trân trọng cảm ơn bà. Vũ Thủy (thực hành)